آزمایشگاه مهندسی نفت (ازدیاد برداشت نفت) از ابتدای سال 1397 با رویکرد انجام فعالیت های پژوهشی و صنعتی در زمینه ازدیاد برداشت نفت (با رویکرد ازدیاد برداشت آب هوشمند) راه اندازی و تجهیز شده است. مسئولیت این آزمایشگاه بر عهده دکتر حسین اخلاقی امیری (دکتری مهندسی نفت و عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد) می باشد. در حال حاضر پروژه "غربالگری مقدماتی روش ازدیاد برداشت آب هوشمند در مخزن بنگستان میدان بینک" به سفارش شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب در این آزمایشگاه درحال انجام می باشد.
لیست خدمات ارائه شده در آزمایشگاه مهندسی نفت
1- خدمات عمومی آزمایشگاهی:
- اندازه گیری جرم مواد با ترازوی دقیق
- مخلوط سازی تحت حرارت با هیتر مگنت دار
- اندازه گیری دانسیته مایعات مختلف (محلول های آبی و نفتی) با پیکنومتر شیشه ای
- اندازه گیری حجم و چگالی واقعی پودرهای جامد (بوسیله پیکنومتر گازی)
- اندازه گیری pH محلول ها
- سانتریفیوژ نمونه های آزمایشگاهی
- حرارت دهی نمونه های آزمایشگاهی در آون و آون خلأ
- فیلتر کردن محلول های آبی و نفتی بوسیله ارلن خلأ، فیلتر و پمپ خلأ
- و سایر تست های آزمایشگاهی مانند تیتراسیون، سنتز پلیمر، تست های بالک و ...
2- خدمات تخصصی مهندسی نفت:
- آماده سازی نمونه سیال مخزن و تعیین خواص
آماده سازی نفت مخزن جهت انجام تست های بعدی معمولا شامل سانتریفیوژ و فیلتر نفت می باشد. همچنین چگالی نفت اندازه گیری می شود.
آب مخزن و آب شور مصنوعی برای اشباع مغزه و انجام تست های سیلاب زنی و آشام از ترکیب نمک های مختلف (با درصد وزنی ویا مولی مشخص) با آب مقطر آماده شده و پس از مخلوط شدن کامل (بر روی هیتر دارای مگنت) فیلتر می گردد.
- شستشوی مغزه
در این آزمایشگاه، امکان شستشوی مغزه از طریق ساکسوله و شوف بالون و نیز سیستم سیلاب زنی خاص شستشوی مغزه فراهم می باشد. بسته به نوع شستشوی درخواستی توسط کارفرما، محلول های تولوئن، کروسن، هپتان و نیز آب مقطر، به ترتیب ذکر شده در استانداردهای موجود، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در پایان مراحل شستشو و پس از اطمینان کامل از تمیز بودن مغزه، نمونه ها (در آون با دمای بالا) خشک شده و آماده انجام مراحل بعدی خواهند بود.
- اندازه گیری تخلخل و تراوایی مغزه (با گاز)
این دستگاه ها جهت اندازه گیری دقیق تخلخل و تراوایی مطلق نمونه های سنگ مخزن با گاز (هلیوم یا نیتروژن خالص) بکار می روند.
- اشباع سازی مغزه با آب اولیه
جهت اشباع سازی اولیه مغزه با آب سازند، سیستم دسیکاتور و پمپ خلأ مورد استفاده قرار می گیرد. در این مرحله مغزه به طور کامل توسط سیال مورد نظر اشباع می گردد. پس از اشباع سازی مغزه، می توان تخلخل مغزه را با مقایسه وزن خشک و تر مغزه (و با داشتن دانسیته آب) محاسبه نمود.
همچنین در ادامه، بر اساس یکی از روش های بیان شده در مقالات، می توان جهت ایجاد مقدار اشباع اولیه (آب همزاد) از سیستم دسیکاتور حاوی سیلیکاژل جهت جذب رطوبت استفاده نمود.
- اشباع سازی مغزه از نفت
این دستگاه به منظور اشباع سازی مغزه از نفت (پس از ایجاد اشباع آب اولیه) بکار می رود. ویژگی این دستگاه خلأسازی اولیه و سپس تزریق نفت از دوسوی مغزه (معمولا به میزان دو حجم خالی مغزه) جهت اشباع سازی مطلوب می باشد. پس از این مرحله سنگ از آب و نفت اشباع شده است و آماده وارد شدن به پروسه ایجینگ می باشد.
- ایجینگ مغزه تحت دما مخزن
مغزه پس از اشباع درون سل های ایجینگ قرار گرفته و داخل آون به مدت کافی (حداقل دو هفته) در دمای مخزن ایج می گردد. در صورت دمای بالای مخزن، ایجینگ تحت فشار (جهت جلوگیری از تبخیر نفت) انجام می شود.
- تست آشام خودبخودی در آموت سل
از آموت سل های موجود در آزمایشگاه جهت انجام تست آشام خودبخودی (برآورد ترشوندگی سنگ مخزن) در دمای محیط (و حداکثر تا دمای 50 در جه سلسیوس) استفاده می شود.
- تست آشام خودبخودی در دمای مخزن (و فشار بالا)
انجام تست های آشام خودبخودی در دمای بالا (دمای مخزن) نیاز به ستاپ ویژه ای دارد که این دستگاه در آزمایشگاه مهندسی نفت پژوهشکده نفت و گاز دانشگاه فردوسی طراحی و ساخته شده است. وجود سل آشام با پنجره شیشه ای به عنوان ایده نوآورانه جهت مشاهده مغزه حین فرآیند از ویژگی های شاخص این سیستم می باشد. این دستگاه امکان انجام تست آشام خودبخودی رو بر روی انواع مغزه ها در دمای مخزن (تا 150 درجه سلسیوس) را بدون ایجاد مشکل تبخیر آب (تحت فشار) ایجاد می نماید.
- انواع تست های سیلاب زنی مغزه و تراوایی نسبی ناپایا با محلول های پایه آبی
دستگاه سیلاب زنی موجود با امکان تزریق با دبی فوق العاده پایین (0.001 سی سی در دقیقه) و فشار بالا (400 بار) امکان انجام انواع تست های ازدیاد برداشت پایه آبی، واکنش پذیری سطح، تراوایی نسبی، جذب و ... بر روی نمونه سنگ مخزن و رخ نمون با طول های مختلف (4 تا 20 سانتی متر) را در شرایط مخزن فراهم می نماید. انواع تست های ازدیاد برداشت با محلول های پلیمری، سورفاکتانت، آب هوشمند، نانوذرات و فوم قابل انجام در این ستاپ می باشد. نتایج ریکاوری نفت و نیز تغییرات فشار مغزه حین انجام تست مانیتور و ثبت می گردد.
